O efeito das práticas de pensamento reflexivo nas pontuações de retenção: um metamétodo misto
DOI:
https://doi.org/10.19137/praxiseducativa-2024-280318Palavras-chave:
pensamento reflexivo, práticas de pensamento reflexivo, retenção, metamétodo misto, meta-análise, análise matemáticaResumo
O estudo investiga o efeito das práticas de pensamento reflexivo nas pontuações de retenção com um metamétodo misto, que envolve a análise de dados quantitativos e qualitativos obtidos por meio de revisões de documentos com meta-análise e análise metatemática. Para a metanálise foram identificados nove estudos que atenderam aos critérios de inclusão em bases de dados específicas. Utilizando os programas CMA e MetaWin, a meta-análise revelou um tamanho de efeito significativo de g=1.550 em todos os nove estudos, indicando que as práticas de pensamento reflexivo influenciam positivamente as pontuações de retenção. A análise metatemática, que incluiu análise de conteúdo de 13, revelou os seguintes quatro temas: contribuição das práticas de pensamento reflexivo no processo de aprendizagem, benefícios para os alunos, obstáculos associados a essas práticas e sugestões de soluções para superá-los. Os resultados da meta-análise e da análise metatemática apoiam consistentemente a conclusão de que as práticas de pensamento reflexivo têm um efeito positivo na retenção.
Downloads
Referências
Aslan, G. (2009). Sınıf öğretmenlerinin yansıtıcı düşünme eğilimleri ile sürekli kaygı düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi [Examinando la relación entre las tendencias de pensamiento reflexivo de los maestros en el aula y sus niveles de ansiedad continua] [Tesis de maestría inédita]. Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Atasoy, B. y Yalın, H. İ. (2017). Reflection and reflective questions from Socratic dialogue to today. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 7(1), 122-142. https://doi.org/10.17943/etku.288491
Aydın, M. y Çelik, T. (2013). The Prospective Teacher’ Opinions Relating Reflective Thinking Skills. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(34), 169-131. https://doi.org/10.9779/PUJE611
Batdı, V. (2019). Meta-tematik analiz. En V. Batdı (Ed.), Meta-tematik analiz: Örnek uygulamalar içinde [Análisis meta-temático en aplicaciones de muestra]. Anı Yayıncılık.
Batdı, V. (2020). Introduction to meta-thematic analysis. En V. Batdı (Ed.), Meta-thematic analysis in research process (pp. 1-38). Anı Yayıncılık.
Boud, D., Keogh, R. y Walker, D. (1985). Promoting reflection in learning: a model. En D. Boud, R. Keogh y D. Walker (Eds.), Reflection: Turning experience into learning. Kogan Page.
Bowen, G. A. (2009). Document analysis as a qualitative research method. Qualitative Research Journal, 9(2), 27-40. https://doi.org/10.3316/QRJ0902027
Borenstein, M., Hedges, L. V., Higgins, J. P. T. y Rothstein, H. R. (2009). Introduction to meta-analysis. John Wiley & Sons.
Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. y Demirel, F. (2017). Bilimsel araştırma yöntemleri [Métodos científicos de investigación]. Pegem Yayınevi.
Çakır, R. y Ozan, C. E. (2018). The Effect of STEM Applications on 7th Grade Students’ Academic Achievement, Reflective Thinking Skills and Motivations. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38(3), 1077-1100. https://doi.org/ 10.17152/ gefad.346067
Calderhead, J. y Gates, P. (Eds.). (1993). Conceptualizing reflection in teacher development. Falmer Press.
Çarkıt, C. y İplik, Y. (2021). Teachers' Opinions and Practices on Developing Reflective Thinking Skills in Secondary School Turkish Courses. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 41(1), 497-524.
Cheung, A. C. K. y Slavin, R. E. (2016). How methodological features affect effect sizes in education. Educational Researcher, 45(5), 283-292. https://doi.org/10.3102/0013189X16656615
Cooper, H., Hedges, L. V. y Valentine, J. C. (2009). The handbook of research synthesis and meta-analysis. Russell Sage Publication.
Creswell, J. W. (1999). Mixed-method research: Introduction and application. En Handbook of educational policy (pp. 455-472). Academic press.
Creswell, J. W. (2013). Qualitative inquiry & research design: Choosing among five approaches. Sage.
Crombie, I. K. y Davies, H. T. (2009). What is meta-analysis? Recuperado el 27 marzo de 2013 de http://www.whatisseries.co.uk/whatis/.
Davies, S. (2012). Embracing reflective practice. Education for Primary Care, 23(1), 9-12. https://doi.org/10.1080/14739879.2012.11494064.
Dewey, J. (1933). How we think: A restatement of the relation of reflective thinking to the educative process. Heath and Company.
Dewey, J. (1998). The essential Dewey: Pragmatism, education, democracy. Indiana University Press.
Dinçer, S. (2014). Eğitim Bilimlerinde Uygulamalı Meta-Analiz [Metanálisis aplicado en ciencias de la educación]. Pegem Akademi.
Drucker, P. F. (1993). Kapitalist ötesi toplum [Sociedad post-capitalista]. İnkılap Kitabevi.
Elmalı, Ş. y Kıyıcı, F. B. (2018). Teachers’ Reflection and Level of Reflective Thinking on the Different Dimensions of their teaching practice. İlköğretim Online, 17(3). https://doi.org/10.17051/ilkonline.2018.466423
Eğmir, E. (2019). Analysis of the Studies in Turkey Regarding Reflective Thinking Applications in Teacher
Training. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(1), 194-212. https://dx.doi.org/10.17240/aibuefd.2019.19.43815-422573
Ersözlü, Z. N. (2008). Yansıtıcı düşünmeyi geliştirici etkinliklerin ilköğretim 5. sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler dersindeki akademik başarılarına ve tutumlarına etkisi [El efecto de las actividades que desarrollan el pensamiento reflexivo en el rendimiento académico y las actitudes de estudiantes de 5to grado de primaria en un curso de estudios sociales] [Tesis de doctorado inédita]. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Ersözlü, Z. N. y Kazu, H. (2011). The Effects of Reflective Thinking Activities on the Academic Successes of Fifth Grade Primary Social Studies Students. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(1), 141-159.
Fichtner, B. (2010). Reflective learning - problems and questions concerning a current contextualization of the Vygotskian approach. En M. H. G. Hoffmann, J. Lenhard y F. Seeger (Eds.), Activity and Sign Grounding Mathematics Education (pp. 179-190). Springer.
Gibbs, G. (1988). Learning by doing: A guide to teaching and learning methods. Oxford Polytechnic.
Gündoğar, A. (2006). 2005-2006 yılında değişen ilköğretim programının uygulanma durumu [Estado de la implementación de los cambios en el Programa de Educación Primaria en el año escolar 2005-2006] [Tesis de maestría inédita]. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Gürbüz, O., İjlal, O. y Saban, Y. (2013). The Evaluation of Reflective Thinking Tendency of Primary School Teachers in Science and Technology Courses. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26(1), 161-184.
Hedges, L. (1981). Distribution theory for Glass’s estimator of effect size and related estimates. Journal of Educational Statistics, 6, 107-112. https://doi.org/10.3102/ 10769986006002107
Higgins, J. P. T. y Thompson, S. G. (2002). Quantifying heterogeneity in a meta-analysis. Statistics in Medicine, 21, 1539-1558. https://doi.org/10.1002/sim.1186
Hsieh, H. F. y Shannon, S. E. (2005). Three approaches to qualitative content analysis. Qualitative Health Research, 15(9), 1277-1288. https://doi.org/10.1177/ 1049732305276687
Kaplan, A., Doruk, M. y Öztürk, M. (2017). Examine of Reflective Thinking Skill toward Problem Solving of Talent Students: A Sample of Gümüşhane. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(23), 415-435.
Kılınç, H. H. (2010). İlköğretim birinci ve ikinci kademe öğretmenlerinin yansıtıcı düşünme eğilimleri (Elazığ ili örneği) [Tendencias de pensamiento reflexivo de maestros de Primaria y Secundaria (Estudio de Caso en la provincia de Elazığ)] [Tesis de maestría inédita]. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Keller, U. (1995). Qualitative data analysis: theory, methods and practice for researchers. Sage.
Kilit, B. y Güner, P. (2022). The Examination of 7th Grade Students’ Reflective Thinking Skills towards Problem Solving: A Sample of Ordu City. Kastamonu Eğitim Dergisi, 30(2), 362-377.
Kolb, D. A. (1984). Experiential learning: Experience as the source of learning and development. Prentice Hall.
Köksal, N. (2006). Yansıtıcı düşünmenin öğretmen adaylarının öğretmenlik uygulamalarına katkıları [Contribuciones del pensamiento reflexivo a las practicas de enseñanza de los futuros docentes] [Tesis de doctorado inédita]. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Krippendorff, K. (2004). Content analysis: An introduction to its methodology. Sage.
Labuschagne, A. (2003). Qualitative research: Airy Fairy or Fundamental. The Qualitative Report, 8(1), 100-103.
Lee, H. J. (2005). Understanding and assessing preservice teachers’ reflective thinking. Teaching and Teacher, 21(1), 699-715.
Markkanen, P. (2020). A reflective cycle: Understanding challenging situations ın a school setting. Educational Research, 62(10), 1-17. https://doi.org/10.1080/00131881. 2020.1711790.
MEB (2017). Öğretmen strateji belgesi [documento estratégico del profesorado]. Recuperado el 4 octubre de 2022 de http://oygm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_06/ 09140719_Strateji_ Belgesi_Resmi_Gazete_sonrasY_ilan.pdf
Merriam, S. (2009). Qualitative research: a guide to design and implementation. Jossey Bass.
Miles, M. B. y Huberman, A. M. (2016). Genişletilmiş bir kaynak kitap: Nitel veri analizi [Un libro de recursos ampliado: Análisis de datos cualitativos]. Pegem Akademi.
Moon, J. (2008). Critical thinking: An exploration of theory and practice. Routledge.
Nesbit, J. C. y Adesope, O. O. (2006). Learning with concept and knowledge maps: A Meta- Analysis. Review of Educational Research, 76(3), 413-448. https://doi.org/10.3102/ 00346543076003413
OECD (2012). A guide to using PISA as a learning context. http://gov.wales/docs/dcells/ publications/120629pisabookleten.pdf
Öner Sünkür, M. (2013). Fen ve teknoloji dersinde tahmin et-gözle-açıkla yöntemi ile desteklenmiş yansıtıcı düşünmeye dayalı etkinlik uygulamalarının değerlendirilmesi [Evaluación de prácticas de actividades basadas en el pensamiento reflexivo apoyadas por el método Predecir-Observar-Explicar en clases de Ciencias y Tecnología] [Tesis de doctorado inédita]. İnönü Üniversitesi.
Özbek, G. y Erdoğan, K. (2019). Prospective Teachers’ Logical and Spatial Thinking Skills: The Effects of Department, Gender and Academic Performance. Kastamonu Eğitim Dergisi, 27(2), 537-554. https://doi.org/10.24106/kefdergi.2577
Patton, M. Q. (2005). Qualitative research. In Encyclopedia of Statistics in Behavioral Science. John Wiley & Sons Ltd. https://doi.org/10.1002/ 0470013192.bsa514
Pektaş, R. (2014). The effect of reflective thinking based advanced reading education on student success, attitude and permanence [Tesis de maestría inédita]. Necmettin Erbakan Üniversitesi.
Pollard, A. (2008). Reflective teaching. Continuum.
Petticrew, M. y Roberts, H. (2006). Systematic reviews in the social sciences. Blackwell Publishers Ltd.
Ried, K. (2006). Interpreting and understanding meta-analysis graphs: a practical guide. Australian Family Physician, 35(8), 635-638.
Rogers, R. R. (2001). Reflection in higher education: a concept analysis. Innovative Higher Education, 26, 37-57. https://doi.org/10.1023/A:1010986404527
Rolfe, G., Freshwater, D. y Jasper, M. (2001). Critical reflection for nursing and the helping professions: A user's guide. Palgrave Macmillan.
Rosengren, K. E. (1981). Advances in Scandinavia content analysis: An introduction. En K. E. Rosengren (Ed.), Advances in content analysis (pp. 9-19). Sage.
Rossman, G. B. y Wilson, B. L. (1994). Numbers and words revisited: Being “shamelessly eclectic”. Quality and quantity, 28(3), 315-327.
Sandelowski M. (1993). Theory unmasked: the uses and guises of theory in qualitative research. Research in Nursing & Health, 16, 213-218.
Seyhan, B. Ç. (2013). Sinir sistemi konusunun öğretilmesinde kullanılan yansıtıcı düşünme stratejilerinin öğrencilerin başarılarına, tutumlarına ve bilgilerinin kalıcılığına etkisi [El efecto de las estrategias de pensamiento reflexivo en la enseñanza del sistema nervioso sobre el rendimiento, las actitudes y la retención del conocimiento en los estudiantes] [Tesis de doctorado inédita]. Atatürk Üniversitesi.
Rosenthal, R. (1979). The “file drawer problem” and tolerance for null results. Psychol Bull, 86, 638-641.
Schmidt, F. L., Oh, I.-S. y Hayes, T. L. (2009). Fixed- versus random effects models in meta-analysis: Model properties and an empirical comparison of differences in results. British Journal of Mathematical and Statistical Psychology, 62, 97-128. https://doi.org/10.1348/000711007X255327
Schön, D. (1987). Educating the reflective practitioner: Toward a new design for teaching and learning in the professions. Jossey Bass.
Thalheimer, W. y Cook, S. (2002). How to calculate effect sizes from published research: A simplified methodology. Work-Learning Research, 1, 1-9.
Toffler, A. (1981). Future Shock. Altın Kitaplar.
Tok, Ş. (2008). The Effects of Reflective Thinking Activities in Science Course on Academic Achievements and Attitudes toward Science. İlköğretim Online, 7(3), 557-568.
Toker, Z. (2020). Uluslararası Öğretim Programına Uyum Sürecinde Öğretmenlerin Yansıtıcı Düşünceleri ve Değişim ile ilgili Algıları [Pensamiento reflexivo de los docentes y percepciones sobre el cambio en el proceso de adaptación al currículo internacional]. Eğitim ve Bilim, 46(205), 93-111. https://doi.org/10.15390/EB.2020. 8940
Türk Dil Kurumu. (1998). Türkçe sözlük [Diccionario turco]. Türk Tarih Kurumu Yayınları
Usta Bulut, M. Y. (2020). Yabancı dil olarak Türkçenin öğretiminde yansıtıcı düşünme becerisi [Habilidades de pensamiento reflexivo en la enseñanza del turco como lengua extranjera]. Hiperyayın.
Uygun, K. (2012). Sosyal bilgiler öğretiminde yansıtıcı düşünme uygulamalarının akademik başarı ve tutuma etkisi [Los efectos de las prácticas de pensamiento reflexivo en la enseñanza de Estudios Sociales sobre el rendimiento académico y la actitud] [Tesis de doctorado inédita]. Gazi Üniversitesi.
Ünver, G. (2003). Yansıtıcı düşünme [Reflective thinking]. Pegem Yayınevi.
Wolcott, H. F. (1994). Transforming qualitative data: Description, analysis and interpretation. Sage.
Yamaç, M. y Bakır, S. (2017). Analysis of Reflective Thinking Levels Among Pre-Service Science Teachers via Their Diaries Written in The Process of Teaching Practice. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(2), 968-986. https://doi.org/10.17240/aibuefd.2017..-306616
Yıldırım, A. y Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde nitel araştırma yöntemleri [Métodos de investigación cualitativa en las ciencias sociales]. Seçkin Yayıncılık.
Yıldırım, T. (2012). Coğrafya öğretiminde yansıtıcı düşünmeye dayalı öğretimin öğrenci başarısına, tutum ve kalıcılığa etkisi [El efecto de la enseñanza basada en el pensamiento reflexivo sobre el rendimiento, la actitud y la retención de los estudiantes de Geografía] [Tesis de doctorado inédita]. Necmettin Erbakan Üniversitesi.
Yılmaz, F. G. K. (2014). E-öğrenme ortamlarında yansıtıcı düşünme etkinliklerinin öğrencilerin akademik başarısına, sosyal buradalığına ve güdülenmesine etkisi [El efecto de las actividades de pensamiento reflexivo en entornos virtuales de aprendizaje sobre el rendimiento académico, la presencia social y la motivación de los estudiantes] [Tesis de doctorado inédita]. Ankara Üniversitesi.
Yiğitel, S. (2015). Ortaöğretim biyoloji dersi öğretiminde uygulanan yansıtıcı düşünmeyi geliştirme etkinliklerinin öğrencilerin akademik başarı ve tutumları üzerindeki etkisi [El efecto de las actividades de desarrollo del pensamiento reflexivo implementadas en la enseñanza de Biología de la escuela secundaria en el rendimiento académico y las actitudes de los estudiantes] [Tesis de doctorado inédita]. Gazi Üniversitesi.
Publicado
Como Citar
Edição
Seção
Licença
Copyright (c) 2024 Emrah Cinkara, Cihan Salma, Veli Batdi
Este trabalho está licenciado sob uma licença Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.
Aviso de direitos autorais
Comitê Editorial Revista Práxis Educativa:
Declaro que sou o autor do artigo intitulado (nome do artigo), que o mesmo é original e de minha autoria e que não foi publicado anteriormente em qualquer outro formato ou meio. Declaro saber que a revista não me cobrará nenhum tipo de taxa em hipótese alguma, nem receberei qualquer tipo de remuneração monetária.
Caso seja aceito para publicação na Práxis Educacional, autorizo a referida revista a publicá-lo digitalmente e a divulgá-lo em suas redes sociais.
Se o trabalho for publicado, aderi à licença Creative Commons denominada "Atribuição - Compartilhamento Não Comercial pela mesma Licença CC BY-NC-SA", por meio da qual é permitido copiar, reproduzir, distribuir, comunicar publicamente o trabalho e gerar trabalhos derivados , desde que o autor original seja citado e reconhecido. Esta licença está em uso desde setembro de 2018. Em 2016 foi aderido ao CC BY NC ND 4.0; e nos anos de 2017 e 2018 (janeiro-agosto) CC BY NC 4.0.
Esta licença CC BY-NC-SA Share Alike não permite, entretanto, o uso comercial da obra. Como autor, a revista poderá estabelecer acordos adicionais para a distribuição não exclusiva da versão do trabalho publicado na revista, permite-me autoarquivar os artigos publicados, na sua versão post-print, em repositórios institucionais, temáticos , páginas web pessoais ou qualquer outro uso relevante. com o reconhecimento de ter sido publicado pela primeira vez nesta revista.
SA Práxis Educacional adere à DORA (Declaração sobre Avaliação de Pesquisa) assinada em São Francisco, Califórnia, em 16 de dezembro de 2012, e à Declaração do México (Declaração Conjunta LATINDEX - REDALYC - CLACSO - IBICT).